Энэ удаа Эрдэнэт үйлдвэрийн Засвар, механикийн заводын Бүтээмж, инновацын мэргэжилтэн Г.Эрдэнэдаваатай ярилцлаа.
-Бүтээмж нь хүний оюун санааны үйл хэрэг бөгөөд энэ нь тасралтгүй сайжруулах арга замаар өсөж хөгждөг үйл ажиллагаа байдаг. Засвар, механикийн заводын хувьд бүтээмж дээшлүүлэхдээ юунд анхаарч ямар онцлог үйл ажиллагаа нэвтрүүлж байна вэ?
-Бүтээмж дээшлүүлэх үйл ажиллагаа нь байгууллагад нэвтэрсэн цагаасаа их, бага гэлтгүйгээр тасралтгүй үр дүн өгсөөр байдаг. Энэхүү үйл ажиллагааны онцлог нэг талаараа тууштай байдлын үр дүн, шагнал гэж тодорхойлж болно. Манай заводод бүтээмж дээшлүүлэх үйл ажиллагаа өрнөснөөс хойш даруй 12 жил өнгөрсөн байна. Энэ хугацаанд бүтээмжийн өсөлтийн зүй тогтлын хүрээнд жил бүр ажлаа шат дараалалтай төлөвлөж, шинэ арга барилуудыг нутагшуулахад анхаарч ажиллаж ирсэн. Байгууллага өөрийн менежментэд сайжруулалт хийх бүрд түүнд зохицсон, дэмжсэн ажлуудыг түлхүү хийж ирсэн гэсэн үг. Жишээлбэл сүүлийн хоёр жил заводдоо шинээр нэвтэрч буй стандартуудын нийцлийг хангахад, бүтээмж дээшлүүлэх үйл ажиллагааны хүрээнд үүрэг оролцоог илүү тодорхой болгоход илүү анхаарч ажиллаж байна.
-Бүтээмжийг дээшлүүлэхдээ баг хамт олныг идэвхжүүлэхэд хэрхэн зохион байгуулалттай ажиллаж байна вэ?
-Манай завод бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл, засвар үйлчилгээ гэсэн үйлдвэрлэлийн хоёр чиглэлээр ажилладаг. Тиймээс бүтээмж дээшлүүлэх арга хэрэгслүүдийг хэсэг бүрийн үйл ажиллагааны онцлогт тохируулан хэрхэн хэрэгжүүлэх талаар цех, хэсгийн удирдлагууд болон ажилтнуудтай хамтран зөвшилцөж чиглэл өгч ажилладаг. Эхлээд сайжруулалт хийх хэрэгцээ шаардлагыг удирдлага болон ажилтан бүрд ойлгуулах нь чухал. Иймд ажлын байрны 10-15 минутын сургалтуудыг шаардлагатай тохиолдолд явуулдаг. Үүний дараа хэрхэн сайжруулж болох талаарх зөвлөмж өгдөг. Дараа нь хэн, хаана, яаж, хэрхэн сайжруулалт гүйцэтгэх талаар төлөвлөж, ажлын байрны жижиг том асуудлыг шийдвэрлэж эхэлдэг. Мэдээж, хамт олныг 100 хувь оролцуулах нь хүндрэлтэй. Гэвч тэдний оролцоог тодорхой заагаад өгөхөд аяндаа хамт олон нэг баг болон ажиллаж эхэлдэг. Багийн ажиллагаанаас бий болсон үр дүнг хадгалахад нь дэмжвэл тэр баг байнгын сайжруулалтыг хэвшил болгож төлөвшдөг.
-Сайн санал, 5S, Бүтээмж чанарын дугуйлангийн арга хэрэгслийг цех, хэсгүүд бүтээмжийг дээшлүүлэхдээ суурь болгон ашиглаж байна. Эдгээр нь үйлдвэрийн газрын байгууллагын соёл болж нутагшсан. Тэгвэл бүтээмж, чанарын дугуйлангийн үйл ажиллагаа нь танай заводын хувьд хэрхэн явагддаг вэ?
-Бүтээмжийн зөвлөлөөс 2-3 жил тутам дугуйлангийн төслийн үр дүнг илүү тодорхой тооцохын тулд төслийн боловсруулалтад чиглэл өгч ажилладаг. Өөрөөр хэлбэл дугуйлангууд өөрийн хэсгийн ажлын сайжруулалтыг гүйцэтгэхдээ илүү их гарцын чанарт буюу бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл, үйлчилгээний чанарт нөлөөлөх асуудлыг сонгон авч хэрэгжүүлэхэд анхаарч ажилладаг. Хэсгийн хувьд ажил гүйцэтгэхтэй холбоотой нэн шаардлагатай асуудлуудыг ээлжээр сонгож хэрэгжүүлдэг гэсэн үг.
-Бүтээмж, чанарын дугуйлангийнхаа хэрэгжүүлсэн онцлог төслүүдийн талаар тодруулахгүй юу?
-2023 онд заводод 47 дугуйлан бүртгүүлсэн. Үйлдвэрийн газрын хэмжээнд үнэлэгдсэн “Эрч хүч”, “Ус-Эрдэнэ”, “Хөдөлмөр”, “Эрч-хүч-илч” зэрэг дугуйланг дурдаж болно. Үйлдвэрлэлд бэлтгэх зохион байгуулах хэсгийн “Бид чадна” дугуйлангийн резинээр хуяглагчийн ажлын байранд хэрэгжүүлсэн төслийг онцлох байна. Энэхүү цогц төслөөр ганц бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн тоог нэмэгдүүлэхээс гадна, ажил гүйцэтгэх арга барилыг оновчилсон, ажилтны чадамжийг нэмэгдүүлсэн гэх мэт өндөр үр ашиг өгсөн. Мөн ган хайлах хэсгийн Р.Дүгэрсүрэн ахлагчтай “Хөдөлмөр” дугуйлангийн “Материал уутлах төхөөрөмж” хийж үйлдвэрлэлд нэвтрүүлсэн нь ажилтны аюулгүй байдлыг ханган, эрсдэлийг бууруулсан төсөл болсон. Эдгээр төслүүдийг хэрэгжүүлснээр заводод 285 сая төгрөгийн хэмнэлт гарсныг баталгаажуулсан.
-Ажилтнууд хэрэгжүүлэх төслөө хэрхэн сонгодог вэ?
-Ер нь дугуйлангийн төслийн ажлыг сонгохдоо гишүүдээс дэвшүүлсэн, эсвэл цех, хэсгийн удирдлагаас санал болгосон төслийн сэдвээс сонгож хэрэгжүүлдэг. Өөрсдийн хүчээр хэрэгжүүлж чадах төсөл байвал түүнийг нь ажлын байранд хэрэгжихэд бүтээмжийн зөвлөл болон цех, хэсгийн удирдлагууд дэмжин ажиллах үүрэг хүлээдэг. Манай бүтээмжийн зөвлөл 2021 оноос дугуйлангууддаа үйлдвэрлэлийн орчинд үүсдэг 7 алдагдлыг илрүүлэх, арилгах чиглэл өгч ажилласан. 2023 оноос процесст тулгуурласан хандлагыг төлөвшүүлэхэд илүү анхаарч ажиллаж байна. Энэхүү ажлын хүрээнд он гараад ахлагч нарын цугларалтыг хоёр удаа зохион байгууллаа. Ингэхдээ дугуйлангууд харилцан дотоод бенчмаркинг хэрэгжүүлсэн. Эхлээд завод дотроо харилцан туршлага солилцсон. Дараа нь бусад цех, нэгжийн дугуйлангуудад хэрэгжсэн төслүүдтэй танилцсан. Эдгээр арга хэмжээний хүрээнд дугуйлангийн ахлагч нар онцлох төслөө хэрхэн хэрэгжүүлсэн туршлагаа бусадтайгаа хуваалцсан.
-Үр дүнтэй хэрэгжсэн төслүүд ямар хэв шинжийг агуулж байна?
-Төслийг их, бага үр ашигтайгаар нь үнэлэхээс гадна хэрэгжүүлсний дараа байнга эерэг үр дүн өгч байгаагаар нь амжилттай хэрэгжсэн гэж үздэг. Өөрөөр хэлбэл, төсөл хэрэгжих үйл явцад сайжруулалт тасралтгүй явагдаж, үр дүн нь баталгаажин нэмэгдэх шинж чанарыг агуулах нь чухал гэж тодорхойлдог. Жишээ нь: Хэсгийн хувьд ажил гүйцэтгэх арга барилыг сайжруулах зорилготой төсөл хэрэгжүүлсэн. Дараагийн удаа тэр ажлыг гүйцэтгэхэд дэмжин оролцдог процессыг нь сайжруулна гэсэн үг. Заводын хувьд бүтээмжийн зөвлөл тухайн үйлдвэрлэлийн үйл явц өмнөх үр дүнгээ үгүйсгэн дахин сайжруулалт хийгдэж байвал түүнийг бүтээмжийг дээшлүүлж байна гэж тооцдог.
-Та Засвар, механикийн заводод бүтээмжийн үйл ажиллагаа өрнөөд 12 жил болсон талаар дээр дурдсан. Тэр үеийн болон одоогийн бүтээмж дээшлүүлэх үйл ажиллагаанд ямар өөрчлөлт гарсан бэ?
-Нэг үеэ бодвол заводын удирдлага, ажилтнууд бүтээмжийн үйл ажиллагааны оролцоо, үр ашгийн талаар мэддэг болсон. Удирдлагууд ажлын гүйцэтгэлийг сайжруулах хувь хүний оролцоо, үүрэгт анхаарч дэмжин ажиллах болсон байх жишээтэй. Ажилтнуудын хувьд шинийг санаачилж, чадамжаа дээшлүүлэх үйл ажиллагаа гэж хардаг болсон нь их сайшаалтай. Иймд заводын бүтээмжийн зөвлөл болон мэргэжилтнүүд илүү их урам авч ажиллаж байна.
-Цаг зав гарган ярилцсанд баярлалаа. Цаашдынх нь ажилд амжилт хүсье.