Эрдэнэт үйлдвэрийн Дулааны цахилгаан станцын дарга Г.Мөнх-Эрдэнэтэй уулзаж, өнгөрсөн онд хийсэн томоохон ажил, 2023 оны зорилтын талаар тодруулан ярилцлаа.
- Өнгөрсөн онд танай хамт олон хэр амжилттай ажиллав? Энэ онд ямар зорилт дэвшүүлэн ажиллаж байна?
-Дулааны цахилгаан станцын өргөтгөл ашиглалтад орсноос хойш тав дахь жилдээ ажиллаж байна. Манай хамт олны хувьд 2022 он хамгийн их цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэсэн жил боллоо. Өөрөөр хэлбэл 336 сая кВт цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэх төлөвлөгөөтэй байсан ч, Монгол Улсын хэмжээнд эрчим хүчний дутагдалтай байсантай холбоотойгоор Диспетчерийн үндэсний төвөөс төв диспетчерийн зохицуулалтаар нэмэлт цахилгаан эрчим хүчийг тасралтгүй үйлдвэрлэж ирсэн. Ингэснээр нийт 16,1 сая илүү буюу 352,1 сая кВт цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэсэн. Манай цахилгаан станцад энэ онд мөн л эрчим хүчний систем, Эрчим хүчний яамнаас төлөвлөгөөг нэмж өгсөн. Өөрөөр хэлбэл бид батлагдсан төлөвлөгөөнөөс 11 сая кВт-ыг илүү үйлдвэрлэх даалгавар авсан. Цахилгаан эрчим хүч бол онцлогтой салбар. Өөрөөр хэлбэл үйлдвэрлэл хэрэглээ хоёр нь зэрэг явагддаг. Хуримтлуулж болдоггүй. Тиймээс хамгийн түрүүнд тасралтгүй, найдвартай ажиллагааг хангах, техникийн бэлэн байдалд байх ёстой онцлог салбар. Манай хамт олон 2022 онд осол авааргүй сайн ажилласан. Энэ онд ч бид ХАБ-ын осол, зөрчилгүй, найдвартай ажиллагааг ханган, тасралтгүй, үр ашигтай, төлөвлөгөөгөө биелүүлэн ажиллах зорилттой байна.
-Одоогийн байдлаар нүүрсний хангалт ямар байна вэ?
-Манайх 18-20 хоногийн нүүрсний нөөцтэй байна. Он гарсаар уурхайнууд, аймгуудын цахилгаан станцууд 6-7 хоногийн нөөцтэй гэж ярьж байна. Нөөц бага байна гэдэг их эрсдэлтэй. Монголын Төмөр замын хоосон вагоны хангалт буюу нүүрс ачдаг вагоны тоо хүрэлцэхгүй байгаатай холбоотой цахилгаан станцууд хангалттай нөөцөө авч чадахгүй байна.
-Нүүрсний чанар ямаршуу байна?
-Манайх нүүрсээ Шарын голоос авдаг. Чанарын хувьд асуудалтай байлаа. Гэрээнд заасан хэмжээнд ирэхгүй байна. Гэрээн дээр тохиргоо хийдэг л дээ. Сайн ирвэл илүү төлнө. Чанар муутай ирвэл үнийн дүнгээс хасна. Үүний дагуу явж байна. Өөрөөр хэлбэл яг төлөвлөсөн хэмжээнд нүүрсний чанар байсангүй. Бид “Шарын гол”-ын удирдлагатай энэ асуудлаар байнга ярьж байгаа. Шарын гол олон станцыг нүүрсээр хангадаг. Тэд “нүүрсний чанар огцом сайжрахгүй. Энэ хэмжээнд байна” гэсэн. Бусад станцын хувьд ч бас л байдал ийм л байгаа.
-4-р зуухны их засвар жаахан удааширлаа. Шалтгаан нь юу байв?
-Манай үндсэн гол тоноглолын нэг бол зуух. Манай 4-р зууханд Мон-Илч компани он дамнуулан засвар хийгээд дууслаа. Уг нь 11-р сарын 7-нд дуусах байсан ч Хятадын хил дээр тоног төхөөрөмж материал саатаад хугацааны хувьд амжсангүй. Гэхдээ ямар ч гэсэн шинэ зуухтай боллоо. 2023 онд 6-р зуухыг их засварт оруулахаар төлөвлөсөн.
-Өнгөрсөн жил туршилтаар нээгдсэн шахмал түлшний үйлдвэрийн ажил ямар шатанд явагдаж байна?
-“Шахмал түлшний үйлдвэр” гэх нэгжийг манай цех дээр байгуулаад, цахилгаан станцад харьяалуулсан. Техникийн хувьд бэлэн болсон. Одоо бид Монгол Улсын стандартад нийцүүлж, бүтээгдэхүүн гаргах тал дээр ажиллаж байна. Эхний ээлжинд лабораторийн шинжилгээний хариугаар стандартад нийцсэн эсэхийг тогтоолгоно. Нийслэлийн гурван лабораторид бүтээгдэхүүний дээжээ явуулсан. Улаанбаатар хотын агаарын бохирдолтой тэмцэх газрын лабораторийн хариуг хүлээж байна. Нөгөө хоёр лабораторийн хариугаар стандартад нийцсэн байгаа. Хоёрт, Эрчим хүчний яамны дэргэдэх ШУТ-ийн зөвлөлөөр оруулж баталгаажуулдаг. Бид шинжилгээний хариу гүйцэд гарсны дараа ажлаа үргэлжлүүлнэ.
-Шахмал түлшний үйлдвэр хэр хүчин чадалтай вэ?
-Эрдэнэт үйлдвэрээс дулааны хөнгөлөлт авдаг ажиллагчид, Мэргэжлээс шалтгаалах өвчлөлийн улмаас хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь тогтоолгосон иргэд, ахмадууд гээд 2300 орчим хүн байдаг. Тэднийг эхний ээлжинд шахмал түлшээр хангахаар ажиллаж байгаа. Цагт 10 тонн шахмал түлш үйлдвэрлэх хүчин чадалтай дамжлагыг угсраад бэлэн болгосон. Дулааны хөнгөлөлт авдаг хүмүүсийн хэрэгцээ жилд 10 мянга орчим тонн. Цаашид өргөтгөнө гэж тооцоолж, үйлдвэрлэлээ нэмэгдүүлэх боломжтойгоор хийсэн. Өөрөөр хэлбэл хатаалгын камер, туузан дамжлагууд, бункерууд, оёдог, савладаг төхөөрөмжүүд хангалттай хүчин чадалтайг авч тавьсан. Үйлдвэрлэлээ өргөтгөх чиглэлээр Эрдэнэт үйлдвэрийн удирдлагад танилцуулж, чиглэл авч ажиллана. Эрдэнэт хотын шахмал түлшний жилийн хэрэгцээ 50 мянган тонн. Бидэнд үүнийг хангах алсын зорилго бий.